Czy brak dokumentów oznacza odmowę zapłaty za transport?

Odpowiedź może być wiec tylko jedna, spedycja nie ma prawa odmówić zapłaty za przewóz, a nawet jeżeli wystąpiła jakaś szkoda, to należy ją udokumentować i ewentualnie potrącić z frachtu, albo wystąpić z roszczeniem o jej wyrównanie.

Z treści pytania wynika, że chodzi o umowę  przewozu drogowego w myśl konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) sporządzonej w Genewie 19 maja 1956 r. Faktem jest, że bez wglądu w dokumenty przewozowe, postanowienia Ogólnych Warunków Umowy, jak i w samą umowę przewozu niezmiernie trudno jest udzielić wiążącej i rzeczowej odpowiedzi, niemniej spróbujmy.

Zacznijmy od samej umowy przewozu. Przewoźnik, jako strona umowy przewozu, zobowiązany jest odebrać i dostarczyć towar w umówione miejsce i w umówionym terminie. Z tego tytułu należy mu się wynagrodzenie.

Każda umowa przewozu ma to do siebie, że towarzyszą jej pewne dokumenty. Niektóre dokumenty towarzyszą przewożonemu towarowi, inne z kolei stanowią dodatkowe elementy umowy przewozu.

Te pierwsze dokumenty jakie towarzyszą przesyłce są bardzo ważne, bowiem najczęściej są to dokumenty potwierdzające odbycie procedury celnej, spełnienie wymogów np. epidemiologicznych względem przesyłki. Tak czy inaczej są to ważne dokumenty których zagubienie może być kłopotliwe dla przewoźnika.

Oczywiście nie jest tak, że zagubienie tych dokumentów jest równoznaczne z wstrzymaniem płatności, ale może się okazać, że ich utrata lub niewłaściwe użycie doprowadziło do powstania szkody po stronie nadawcy, w związku z czym nadawca występuje z roszczeniem do przewoźnika o wyrównanie tej szkody. Z treści pytania wynika jednak, że to nie o takie dokumenty chodzi.

Lieferschein to najzwyklejszy dokument stanowiący dowód dostawy, najczęściej stosowany w krajowych przewozach po Niemczech, ale zdarza się nader często, że taki dokument stosowany jest również w przewozach międzynarodowych jako załącznik do listu przewozowego.

W sytuacji kiedy np. jest dużo pozycji na Lieferschein, a przewóz jednak wymaga wystawienia listu przewozowego CMR, często zamiast przepisywać pozycje z Lieferschein do treści właściwego listu przewozowego, po prostu wpisuje się w treść listu odpowiednie numery Lieferschein i to załatwia problem zbędnej biurokracji. W takiej sytuacji dokument Lieferschein stanowi załącznik do listu przewozowego CMR. Znając życie taka sytuacja miała miejsce w Państwa przypadku.

Zatem są Państwo w posiadaniu odpowiednio potwierdzonego listu przewozowego jednoznacznie wskazującego, że przewóz został wykonany prawidłowo, a w treści listu brak jest jakichkolwiek zastrzeżeń sugerujących, że przewóz jednak był obarczony nieprawidłowościami. Oznacza to, że towar wymieniony w dokumentach Lieferschein dotarł prawidłowo do obiorcy.

Odpowiedź może być wiec tylko jedna, spedycja nie ma prawa odmówić zapłaty za przewóz, a nawet jeżeli wystąpiła jakaś szkoda, to należy ją udokumentować i ewentualnie potrącić z frachtu, albo wystąpić z roszczeniem o jej wyrównanie. Nie ma natomiast takiej możliwości, aby tak po prostu, odmówić zapłaty z powodu niepotwierdzonego przez odbiorcę dokumentu Lieferschein.

Państwa sytuacja byłaby identyczna nawet, gdy Lieferschein byłby niepotwierdzony, a dokument CMR zniszczony! Nadal spedycja nie mogłaby odmówić wypłaty należności za przewóz. Nawet więc brak CMR nie miałby wpływu na prawidłowe wykonanie umowy przewozu - choć jednocześnie powstałby problem natury dowodowej. Niemniej, coraz częściej obserwowana jest sytuacja, iż zapisy w umowach przewozowych zmierzają do pozbawienia przewoźników wynagrodzenia za wykonany transport, nawet z najbardziej błahych powodów.

Spedytor nie może tak po prostu odmówić zapłaty za wykonany przewóz. Ogólna sytuacja na rynku sprawia, że zleceniodawcy wykorzystają każdą możliwość, żeby nie zapłacić za wykonany transport, albo przynajmniej wstrzymać płatność. Z tego powodu warto dokładnie przestrzegać warunków umowy przewozu, ponieważ nawet jeżeli odmowa płatności za fracht nie ma uzasadnionych podstaw, to jednak dochodzenie roszczenia jest czasochłonne i lepiej tego unikać.