Przewoźnik może zatrzymać towar w zastaw za brak płatności. Jednak rozwiązanie to nie może być stosowane do zabezpieczenia należności z każdej umowy przewozu.
Przeczytaj także:
Zgodnie z Prawem przewozowym (art. 57 ust. 1 i 2) przewoźnikowi przysługuje prawo zastawu na przesyłce w celu zabezpieczenia roszczeń wynikających z umowy przewozu (z wyjątkiem przesyłek organów władzy i administracji państwowej oraz organów wymiaru sprawiedliwości i ścigania).
Prawo zastawu może być wykonywane dopóty, dopóki przesyłka znajduje się u przewoźnika lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nią rozporządzać na podstawie dokumentów.
Podobne wnioski płyną z analizy przepisów Kodeksu cywilnego. Zgodnie bowiem z art. 790 § 1 kc dla zabezpieczenia roszczeń wynikających z umowy przewozu, w szczególności: przewoźnego, składowego, opłat celnych i innych wydatków, jak również dla zabezpieczenia takich roszczeń przysługujących poprzednim spedytorom i przewoźnikom, przysługuje przewoźnikowi ustawowe prawo zastawu na przesyłce, dopóki przesyłka znajduje się u niego lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nią rozporządzać za pomocą dokumentów.
Do powstania zastawu dochodzi z mocy prawa – nie jest konieczna dodatkowa umowa pomiędzy przewoźnikiem a nadawcą. Jeżeli jednak chcesz skorzystać z prawa zastawu, musisz pamiętać, że zastaw może dotyczyć tylko zabezpieczenia należności wynikających z konkretnej umowy przewozu, a należności te muszą być wymagalne w umówionym terminie wykonywania tej umowy (przykład 1). Nie możesz więc stosować zastawu dla wyegzekwowania należności zaległych (przykład 2). Nie możesz również stosować zastawu w stosunku do należności, które jeszcze nie są wymagalne (przykład 3). Takie wnioski wynikają z orzecznictwa sądowego dotyczącego przepisów o zastawie.
Przykład 1.
Należność wymagana w terminie
Wartość towaru przyjętego przez przewoźnika do przewozu wynosiła 50.000 zł. Za jego przewiezienie nadawca miał zapłacić przewoźnikowi 2.000 zł. Płatność za przewóz miała nastąpić przelewem jeszcze przed dniem wydania towaru. Jeżeli nadawca nie wykonał przelewu, to przewoźnikowi przysługuje prawo zastawu na przejętym towarze. Przewoźnik może więc powstrzymać się z wydaniem towaru do momentu zapłaty za przewóz.
Przykład 2
Egzekwowanie starych zaległości
Przewoźnik przyjął do przewozu towar. Za usługę przewozu nadawca zapłacił mu z góry umówioną cenę. Nadawca zalegał jednak wobec przewoźnika z zapłatą za przewozy wykonane w poprzednim miesiącu. W takiej sytuacji przewoźnikowi nie przysługuje prawo zastawu. W tej konkretnej umowie, na podstawie której przewoźnik dysponuje towarem, jego nadawca nie ma wobec niego zaległości. Przewoźnikowi przysługuje prawo zastawu na przesyłce wyłącznie dla zabezpieczenia jego wierzytelności wynikających z tego konkretnego przewozu, a nie dokonanych wcześniej.
Przykład 3.
Należności jeszcze niewymagane
W dniu 17 kwietnia 2020 r. przewoźnik przyjął towar do przewozu. Usługa miała być wykonana do 20 kwietnia 2020 r., a nadawca miał ją opłacić do 22 kwietnia 2020 r. Część przewozów realizowanych na rzecz tego kontrahenta nie została opłacona i przewoźnik obawiając się, że tak samo będzie i tym razem, postanowił zatrzymać towar, domagając się uregulowania zobowiązania zgodnie z umową, tj. do 22 kwietnia 2020 r. Przewoźnik nie mógł jednak tego zrobić, ponieważ wierzytelność z tytułu tej konkretnej umowy nie była jeszcze wymagalna. Stanie się wymagalna dopiero od 22 kwietnia 2020 r.
Szybko przygotuj i wypełnij bezpłatnie każdy dokument, jakiego potrzebujesz: od dokumentacji ZUS, po umowy pracownicze, od PIT- ów po dokumenty transportowe. Wyszukujesz dokument, widzisz wzór, jak go wypełnić, edytujesz, drukujesz, gotowe. Jeszcze nigdy sporządzanie dokumentów nie było tak proste. Zobacz i przekonaj się sam!
Teraz już bez trudu śledzisz zmiany prawne i wydarzenia ważne dla branży, aby wiedzieć o każdej ważnej zmianie przepisów lub rozporządzeniu.
Znajdziesz tu dane teleadresowe służb kontrolnych. Dowiesz się też, ile wynoszą kary ITD. Ponadto w tym dziale są też dostępne informacje na temat utrudnień w ruchu, kursów walut, ograniczeń w ruchu i dni świątecznych.
Sprawdź, jak dostosować się do obecnych wymogów i przygotować na kolejne: