Obowiązują „Niskie podatki” – jednak niektórzy płacą wyższe zaliczki na PIT

Niższa 12% stawka PIT, wysoka kwota wolna od podatku – 30.000 zł oraz próg podatkowy na poziomie 120.000 zł nie w każdym przypadku już od pierwszego miesiąca wejścia w życie ustawy zrekompensują uchylenie innych mechanizmów wprowadzonych w 2022 roku. Reforma podatkowa została rozłożona na 2 etapy, dlatego według resortu finansów jej pełen skutek odczujemy po 1 stycznia 2023 r.

Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, która weszła w życie od 1 lipca 2022 roku, potocznie nazywana „Niskimi podatkami” zakłada m.in.:

- obniżenie stawki PIT z 17 na 12%,

- pozostawienie podniesionej od 1 lipca 2022 r. wyższej kwoty wolnej (30.000 zł),

- pozostawienie wyższego progu dochodowego (120.000 zł), po przekroczeniu którego płaci się 32% PIT.

Te rozwiązania powodują, że obciążenia podatkowe w skali roku dla Polaków spadną, a w ich portfelach pozostanie więcej pieniędzy. Dlatego nowa ustawa nazywana jest „Niskimi Podatkami”.

Całościowa zmiana systemu podatkowego w celu jego uproszczenia wiąże się także z likwidacją niektórych rozwiązań, takich jak ulga dla klasy średniej. Powodowała ona, że nowy system choć był neutralny dla osób o wyższych zarobkach (od 5.701 do 11.141 zł brutto miesięcznie), to komplikował i czynił go mniej przewidywalnym.

Ulga dla klasy średniej obowiązywała od stycznia 2022 r., dotyczyła pracowników i przedsiębiorców na skali podatkowej. Stosowana była przy przychodach w łącznej wysokości od 68.412 zł do 133.692 zł rocznie. Dzięki niej Polski Ład był dla tych osób neutralny (jeśli wskazane przychody były ich jedynym źródłem dochodu).

Nowa ustawa likwiduje również mechanizm tzw. rolowania zaliczek. Dotyczył on pracowników i zleceniobiorców oraz emerytów i rencistów, stosowany był dla dochodów do 12.800 zł brutto, dzięki niemu zaliczki na PIT były zamrożone na poziomie tych z 2021 roku (dla osób, które nie zyskiwały na reformie), a przez to nieadekwatne do wysokości, w której powinny być pobierane w związku z nowymi przepisami.

Kluczowym zadaniem pracujących nad nowelizacją ustawy było obniżenie podatków i uproszczenie systemu podatkowego. Rozwiązania, które weszły w życie od 1 stycznia 2022 r., nadmiernie go skomplikowały i czyniły mniej przewidywalnym. W celu uniknięcia trudności podobnych do tych ze stycznia 2022 roku reforma podatków została rozłożona na 2 etapy:

• od lipca 2022 roku: w związku z obniżką stawki PIT do 12% zlikwidowana została tzw. ulga dla klasy średniej oraz uchylony został przepis utrzymujący miesięczne zaliczki na podatek PIT na poziomie z 2021 roku (tzw. rolowanie zaliczek),
• od stycznia 2023 roku zostaje wprowadzona możliwość odliczania kwoty wolnej u maksymalnie 3 płatników oraz możliwość stosowania kwoty wolnej od podatku przez wszystkich płatników (np. w umowach zlecenia).

Przesunięcie ich o pół roku umożliwi im wdrożenie odpowiednich narzędzi.

Likwidacja z dniem 1 lipca 2022 r. niektórych rozwiązań, które weszły w życie od 1 stycznia 2022 r. i w trakcie 2022 roku oraz rozłożenie na etapy nowelizacji „Niskie Podatki” sprawia, że choć całościowo obciążenia podatkowe spadają, to przejściowo niektóre grupy zapłacą wyższe zaliczki na podatek.

Wśród nich będą ci, którzy nie złożyli PIT-2 przy zarobkach do 12.800 zł miesięcznie brutto oraz zleceniobiorcy (którzy nie mają możliwości złożenia PIT-2 w 2022 roku) przy zarobkach do 12.800 zł miesięcznie brutto.

Wśród tych, którzy PIT-2 złożyli oraz mają jedno źródło dochodów, wyższe zaliczki na podatek od lipca zapłacą zatrudnieni na umowę o pracę przy zarobkach od ok. 10.300 zł do 12.800 zł miesięcznie brutto, mundurowi przy zarobkach od ok. 8.900 zł do 12.800 zł miesięcznie brutto oraz emeryci (kwota wolna stosowana przez ZUS z mocy ustawy) z emeryturą od ok. 9.400 zł do 12.800 zł miesięcznie brutto.

Dla zatrudnionych na umowę o pracę, którzy nie złożyli PIT-2, wzrost zaliczek miesięcznych, czyli spadek miesięcznego wynagrodzenia netto wynika z uchylenia przepisu ustawy nakazującego rozliczać zaliczki wg zasad z 2021 roku. Taki sam powód (odmrożenie zaliczek na PIT) spowoduje wzrost zaliczek u niektórych etatowców (przy zarobkach od 10.300 zł do 12.800 zł miesięcznie brutto), którzy złożyli PIT-2 w ich przypadku zaliczki wzrosną jednak maksymalnie o 60 zł.

Co więcej, wzrost zaliczek dla tych osób ma charakter przejściowy, gdyż zyskują one w dalszej części roku w wyniku podwyższenia progu podatkowego (z 85.528 zł do 120.000 zł), co w zaliczkach miesięcznych odczują jednak dopiero w ostatnich miesiącach roku. Gdyby nie zmiana to osoby te płaciłyby znacznie wyższe zaliczki po przekroczeniu progu (85.528 zł) i to nawet dwukrotnie lub trzykrotnie.

Wyższe miesięczne zaliczki na podatek dochodowy, a co za tym idzie spadek miesięcznego wynagrodzenia netto zleceniobiorców przy zarobkach do 12.800 zł miesięcznie brutto (pomimo korzyści z reformy dla tych podatników w ujęciu rocznym), również wynika z uchylenia przepisu utrzymującego zaliczki na poziomie z 2021 roku.

Dodatkową przyczyną jest też brak możliwości stosowania kwoty wolnej w trakcie roku przy zaliczkach na PIT.

Warto tu dodać, że w tym roku zleceniobiorca może wystąpić do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o ograniczenie poboru zaliczek na podatek przez płatnika (art. 22 Ordynacji podatkowej). Zaliczka występuje u niego bowiem z uwagi na brak możliwości stosowania kwoty zmniejszającej podatek w ciągu roku, podczas gdy podatek często nie jest w ogóle należny (np. przy zarobkach 3.200 zł brutto miesięcznie za rok podatek wyniesie 0 zł).

Warto pamiętać, że wzrost zaliczek na podatek oznacza niższe wynagrodzenie miesięczne, nie oznacza straty w rozliczeniu rocznym. W nowelizacji ustawy „Niskie Podatki” w rozliczeniu rocznym większość podatników zyskuje zarówno w stosunku do 2021 roku, jak i w odniesieniu do zasad wprowadzonych w styczniu 2022 roku.

Wyższe zaliczki od lipca 2022 roku zmniejszają ryzyko dużych dopłat przy rozliczeniu rocznym za 2022 rok.

PIT-2 to oświadczenie pracownika, które upoważnia pracodawcę do pomniejszenia zaliczki na podatek za dany miesiąc o kwotę zmniejszającą podatek. PIT-2 składa się raz, najczęściej zaraz po podjęciu pracy u danego pracodawcy. PIT-2 może być również złożony w trakcie roku podatkowego. Płatnik odlicza kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał to oświadczenie.

Zatem od przyszłego roku pracownicy nie będą zobligowani do ponownego złożenia PIT-2 (poprzednio złożony będzie nadal aktualny). Oczywiście, jeżeli będą chcieli dokonać zmian w złożonym oświadczeniu (np. podzielić 1/12 kwoty zmniejszającej zaliczkę na kilku płatników), to złożą nowy PIT-2 (na druku opracowanym w MF lub na innym przygotowanym przez płatnika albo poprzez system kadrowo-płacowy).

Przygotowany przez resort finansów nowy druk oświadczenia PIT-2 będzie zagregowany. Oznacza to, że będzie można za jego pomocą złożyć wszystkie oświadczenia/wnioski, które przewiduje ustawa o PIT.

Źródło: www.gov.pl