Prowadzenie pojazdu po cofnięciu uprawnień to przestępstwo

Zgodnie z art. 180a kodeksu karnego osoba prowadząca samochód lub inny środek komunikacji napędzanym za pomocą silnika, mimo zabrania prawa jazdy, podlega karze. Jak podkreśla adwokat z Krakowa Wojciech Rudzki, wprowadzenie kary za tego typu przestępstwo ma na celu przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa ruchu drogowego zarówno na drodze publicznej, w strefie zamieszkania oraz w strefie ruchu. Bezpieczeństwo to może być zagrożone w następstwie prowadzenia pojazdu przez osobę, której uprzednio odebrano prawo jazdy np. wskutek jazdy pod wpływem alkoholu. Ponadto,  przepis ten ma na celu zniechęcenie osób do prowadzenia pojazdów mechanicznych bez stosownych uprawnień.

Utrata prawa do kierowania pojazdem jest w sposób szczególny dotkliwa dla zawodowych kierowców.  I to właśnie oni często poszukują pomocy adwokata związanej z postawieniem zarzutów z art. 180a Kodeksu karnego. Niejednokrotnie prawo jazdy jest dla nich głównym narzędziem pracy. Jego utrata może prowadzić do pozbawienia takiego kierowcy oraz jego rodziny głównego źródła dochodu. Aby zapobiec takiej sytuacji i uchronić się od jej negatywnych konsekwencji zawodowi kierowcy, mogą decydować się na prowadzenie pojazdu, mimo cofnięcia uprawnień. Naruszenie przepisu zakazującego kierowania samochodem lub innym środkiem komunikacji, w sytuacji pozbawienia takich uprawnień, rodzi dla nich ryzyko poniesienia kary.

Jak podkreśla adwokat Rudzki z Krakowa (https://wojciechrudzki.pl), istotne są 3 elementy – tzw. przesłanki, które muszą zaistnieć, aby sprawca mógł zostać ukarany na jego podstawie. Kierujący pojazdem popełnia przestępstwo z art. 180a kk jeżeli zachodzą łącznie trzy okoliczności:

1) sprawca prowadził pojazd mechaniczny;

2) wobec sprawcy została wydana decyzja o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdem;

3) prowadzenie pojazdu odbywało się na drodze publicznej, w strefie zamieszkania, lub w strefie ruchu.

Prowadzenie pojazdu niekoniecznie oznacza fizyczne pokonywania określonego odcinka drogi. Samo uruchomienie pojazdu i podjęcie jazdy wskazuje na prowadzenie pojazdu. Z perspektywy adwokata jest to każda czynność, która wpływa bezpośrednio na ruch pojazdu, na prędkość z jaką się porusza, a także kierunek w którym się porusza. Należy także zauważyć, że w sytuacji gdy pojazd jest obsługiwany przez grupę ludzi, którzy wspólnie podejmują się tych czynności to każda z tych osób jest uważana za kierującego pojazdem.

Pozbawienie sprawcy uprawnień do kierowania pojazdem ma nastąpić na mocy decyzji właściwego organu. Zgodnie z ustawą o kierujących pojazdami uprawnionym organem w takim przypadku jest starosta powiatowy. Dodatkowo decyzja ma być ostateczna, czyli taka od której nie przysługuje środek odwoławczy w administracyjnym toku instancji. Sytuacje, dające podstawę do wydania takiej decyzji to m.in.: naruszenie przez kierowcę przepisów, stwierdzenie braku zdolności do kierowania pojazdem, orzeczenie przez sąd zakazu kierowania pojazdem. Z perspektywy kancelarii adwokackich, to właśnie ta trzecia przesłanka stanowi największy problem w przypadku art. 180a Kodeksu karnego.

Przestępstwo za art. 180a Kodeksu karnego może być popełnione wyłącznie na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu. Droga publiczna, zgodnie z ustawą prawo o ruchu drogowym, to droga, należącą do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy zgodnie z jej przeznaczeniem, biorąc pod uwagę ograniczenia wynikające z tej  ustawy bądź innych ustaw. Korzystanie z drogi publicznej nie jest wymaga zezwolenia oraz droga ta jest ogólnodostępna. Są to w szczególności drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne. Strefa zamieszkania natomiast to obszar, który obejmuje drogi publiczne lub inne drogi gdzie obowiązują szczególne zasady ruchu drogowego, a wjazdy i wyjazdy są oznaczone odpowiednimi znakami. Mianem strefy ruchu są z kolei oznaczane obszary obejmujące co najmniej jedną drogę wewnętrzną oraz wjazdy i wyjazdy są stosownie oznakowane.

Warto zauważyć, że przestępstwo to może być popełnione jedynie umyślnie zarówno z zamiarem bezpośrednim, jak i ewentualnym. Z perspektywy adwokata oznacza to, ze sprawca musi albo chcieć popełnić to przestępstwo, albo dostrzegając prawdopodobieństwo popełnienia tego przestępstwa godzić się na to. Kodeks karny nie przewiduje kary za popełnienie tego czynu zabronionego nieumyślnie czyli poprzez niezachowanie, w danej sytuacji, wymaganych reguł ostrożności, nie mając zamiaru jego dokonania. Taka sytuacja będzie miała miejsce, gdy osoba nie ma wiedzy co do tego, że została wobec niej wydana decyzja o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdem.

Jednoczesne spełnienie wyżej przytoczonych przesłanek daje podstawę do wymierzenia sprawcy kary w granicach przewidzianych przez kodeks karny. Za czyn przestępny, polegający na prowadzeniu pojazdu mechanicznego, nie stosując się do decyzji właściwego organu o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami, ustawodawca przewidział karę grzywny, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Co najbardziej istotne z punktu widzenia osób poszukujących pomocy kancelarii adwokackich, w razie skazania sprawcy za przestępstwo z art. 180a kk, sąd obligatoryjnie orzeka środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów na okres od 1 roku do 15 lat.

Autor: adwokat Wojciech Rudzki - kancelaria adwokacka