Zniesienie epidemii – skutki dla pracodawców

Z punktu widzenia prawnego obydwa stany (epidemii i zagrożenia epidemicznego) są wprowadzane w podobny sposób, dają podobne skutki prawne, które są określone w dalszych przepisach.

W praktyce jeżeli przepisy uzależniają obowiązywanie określonych ograniczeń lub zakazów od obowiązywania stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemiologicznego - to dopiero zakończenie obowiązywania danego stanu powoduje uchylenie określonych przepisów.

W sytuacji, gdy przepisy – a tak jest w większości przypadków odnoszących się do zatrudnienia – uzależniają obowiązywanie danych ograniczeń od wprowadzenia stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego, to samo zniesienie stanu epidemii, przy jednoczesnym ogłoszeniu stanu zagrożenia epidemicznego nie powoduje utraty mocy tych przepisów.

Obostrzenia i ograniczenia nadal będą obowiązywać, dopóki nie zostanie ostatecznie uchylony stan zagrożenia epidemicznego.

Zniesienie stanu epidemii i wprowadzenie stanu zagrożenia epidemicznego praktycznie nic nie zmienia w sytuacji pracodawców i pracowników (np. nawet po zniesieniu stanu zagrożenia epidemicznego pracodawca jeszcze przez 3 miesiące będzie mógł wyznaczać pracę zdalną).

Mimo odwołania stanu epidemii, z racji obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, nadal nie będzie konieczne wysyłanie pracowników na badania okresowe. Obowiązujący w dalszym ciągu art. 12a ust. 1 ustawy COVID przewiduje bowiem, że także w okresie stanu zagrożenia epidemicznego:

1. zawieszony jest obowiązek wykonywania badań okresowych,
2. nie obowiązuje zakaz dopuszczenia pracownika do pracy bez aktualnego badania okresowego,
3. zawieszone są następujące obowiązki odnośnie kierowców w transporcie drogowym:

-       posiadanie ukończonego szkolenia okresowego (art. 39a ust. 1 pkt 6 i art. 39d ustawy o transporcie drogowym),

-       przeprowadzanie okresowych badań lekarskich kierowców określonych w art. 39j ustawy o transporcie drogowym),

-       przeprowadzenie obowiązkowych badań psychologicznych (art. 39k ustawy o transporcie drogowym),

-       kierowanie przez pracodawcę lub zatrudniającego kierowcy na wskazane wyżej badania zgodnie z art. 39l ustawy o transporcie drogowym.

W przypadku szkoleń bhp w związku z przejściem ze stanu epidemii do stanu zagrożenia epidemicznego, nadal można przeprowadzać instruktaż stanowiskowy w sposób wyłącznie zdalny.

W przypadku szkoleń okresowych, rozporządzenie utrzymuje zawieszenie obowiązku ich przeprowadzania. Zgodnie bowiem z art. 12e ust. 2 ustawy COVID, jeżeli termin przeprowadzenia szkolenia okresowego bhp (także dotyczącego szkolenia okresowego w zakładowych służbach bhp) przypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii – termin ten wydłuża się do 60. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego.

Według najnowszych informacji z kręgów rządowych, ewentualne zniesienie stanu zagrożenia epidemicznego może nastąpić dopiero jesienią br. (czyli w praktyce najwcześniej w III kwartale 2022 r.). Będzie to możliwe pod warunkiem, że nie dojdzie do wzrostu zakażeń koronawirusem lub innych nieprzewidzianych zdarzeń związanych z potencjalnym dalszym rozwojem epidemii COVID-19.

Wówczas jednak należy się liczyć ze zmianami przepisów, które mogą uchylić wiele z opisanych wyżej ograniczeń – póki co jeszcze obowiązujących.

Obydwa te stany szczególne są wprowadzane na podstawie ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. z 2021 r. poz. 2069 ze zm., dalej: ustawa).