Zarządzanie bezpieczeństwem w transporcie niebezpiecznych odpadów

Odpady niebezpieczne oznaczają odpady wykazujące co najmniej jedną spośród właściwości niebezpiecznych, określonych w przepisach rozporządzenia Komisji (UE) nr 1357/2014:

1. Wybuchowe
2. Utleniające
3. Łatwopalne
4. Drażniące
5. Działanie toksyczne na narządy docelowe (STOT) lub zagrożenie spowodowane aspiracją
6. Ostra toksyczność
7. Rakotwórcze
8. Żrące
9. Zakaźne
10. Działające szkodliwie na rozrodczość
11. Mutagenne
12. Uwolnienie gazów o ostrej toksyczności
13. Uczulające
14. Ekotoksyczne
15. Odpady mogące wykazywać niebezpieczne właściwości wymienione powyżej, które nie były bezpośrednio widoczne w odpadach pierwotnych

Natomiast warunkiem podlegania pod przepisy ADR jest spełnienie przez materiał kryteriów klasyfikacji do przynajmniej jednej z klas niebezpieczeństwa:

1. Klasa 1 Materiały i przedmioty wybuchowe
2. Klasa 2 Gazy
3. Klasa 3 Materiały ciekłe zapalne
4. Klasa 4.1 Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne i materiały wybuchowe stałe odczulone
5. Klasa 4.2 Materiały samozapalne
6. Klasa 4.3 Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne
7. Klasa 5.1 Materiały utleniające
8. Klasa 5.2 Nadtlenki organiczne
9. Klasa 6.1 Materiały trujące
10. Klasa 6.2 Materiały zakaźne
11. Klasa 7 Materiały promieniotwórcze
12. Klasa 8 Materiały żrące
13. Klasa 9 Różne materiały i przedmioty

W związku z powyższym nie każdy odpad, który został zaklasyfikowany przez wytwórcę jako niebezpieczny będzie podlegał przepisom ADR. Z drugiej strony część odpadów klasyfikowanych jako inne niż niebezpieczne będzie podlegała przepisom ADR.

Transportując odpady niebezpieczne należy w pierwszej kolejności ustalić, czy odpad podlega przepisom ADR. Jeżeli podlega – nie będą miały zastosowania przepisy rozporządzenia w sprawie szczegółowych wymagań dla transportu odpadów i konieczne będzie stosowanie wymagań ADR.

Wymagania ADR należy analizować indywidualnie dla każdego rodzaju odpadu. Przykładowo, dla odpadów w postaci wspomnianych powyżej zużytych baterii litowo-jonowych, dobrą praktyką jest stosowanie pojemników wypełnionych wermikulitem, który zabezpiecza przed ewentualną emisją do środowiska.

W przypadku, gdy transport odpadu nie podlega przepisom ADR – należy stosować przepisy rozporządzenia w sprawie szczegółowych wymagań dla transportu odpadów:

1. Odpady niebezpieczne mogą być transportowane jednocześnie z odpadami innymi niż niebezpieczne, w sposób uniemożliwiający ich kontakt.
2. Transport odpadów odbywa się w sposób uniemożliwiający mieszanie poszczególnych rodzajów odpadów, z wyjątkiem, gdy strumień zmieszanych rodzajów odpadów w całości jest kierowany do przetwarzania w tym samym procesie.
3. Transport odpadów odbywa się w sposób uniemożliwiający rozprzestrzenianie się odpadów poza środki transportu, w szczególności ich wysypywanie, pylenie i wyciek oraz ograniczający do minimum uciążliwość zapachową.
4. Transport odpadów odbywa się w sposób ograniczający do minimum oddziaływanie czynników atmosferycznych na odpady, jeżeli mogą one spowodować negatywne oddziaływanie transportowanych odpadów na środowisko lub życie i zdrowie ludzi.
5. Transportowane odpady, w szczególności w pojemnikach lub workach, układa się lub umocowuje w środkach transportu w taki sposób, aby zapobiec ich przemieszczaniu i przewracaniu.
6. W przypadku zmiany rodzaju transportowanych odpadów, przed transportem odpadów należy upewnić się, że środki transportu nie zawierają pozostałości po poprzednim transporcie odpadów, chyba że pozostałości po poprzednim transporcie odpadów nie wpłyną na właściwości transportowanych odpadów w sposób powodujący zagrożenie dla środowiska lub życia i zdrowia ludzi.