Najczęstsze naruszenia podczas przewozów ADR

Weryfikację stanowiącą kontrolę przewozu drogowego towarów niebezpiecznych przeprowadzają następujące, upoważnione do tego organy:

• Inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego – na drogach, parkingach i w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej przez przewoźnika;
• Funkcjonariusze Policji – na drogach i parkingach;
• Funkcjonariusze Straży Granicznej – na drogach i parkingach;
• Funkcjonariusze Krajowej Administracji Skarbowej – na terytorium całego kraju;
• Żołnierze Żandarmerii Wojskowej – w zakresie przewozu wykonywanego przez siły zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej.

Najczęstsze naruszenia podczas przewozów ADR

Wagi naruszeń: 

PN – poważne naruszenie;

BPN – bardzo poważne naruszenie,

NN – najpoważniejsze naruszenie.

Przewoźnik musi być świadomy skutków ewentualnych naruszeń. W celu unikania naruszeń należy spełniać obowiązki w zakresie bezpieczeństwa podczas przewozu drogowego towarów niebezpiecznych.

Przewoźnik ma obowiązek przedsięwziąć niezbędne środki bezpieczeństwa w celu zapobieżenia zagrożeniom dla osób, mienia i środowiska.

W przypadku zaistnienia wypadku lub awarii ma niezwłocznie powiadomić osoby znajdujące się w strefie zagrożenia oraz centrum zawiadamiania ratunkowego lub jednostkę ochrony przeciwpożarowej.

I.        Zgodnie z ustawą o przewozie towarów niebezpiecznych - uczestnik przewozu towarów niebezpiecznych jest obowiązany wyposażyć osobę wykonującą przewóz towarów w wymagane dokumenty, o których mowa w ustawie, oraz umowie ADR. Z kolei umowa ADR, wprost wskazuje na przewoźnika jako tego uczestnika, który powinien upewnić się, że wszystkie informacje wymagane w ADR, dotyczące towarów niebezpiecznych przeznaczonych do przewozu, zostały przed jego rozpoczęciem dostarczone przez nadawcę, że wymagana dokumentacja znajduje się w jednostce transportowej.

W przypadku użycia zamiast dokumentacji papierowej technik elektronicznego przetwarzania danych (EDP) lub elektronicznej wymiany danych (EDI), należy upewnić się, że zapewniona jest dostępność do tych danych podczas przewozu.

W zależności od określonych wymagań w jednostce transportowej powinny znaleźć się następujące dokumenty: 

• dokumenty przewozowe sporządzane przez nadawcę (przykład prawidłowo sporządzonego dokumentu przewozowego – rysunek 1),
• instrukcje pisemne dla członków załogi pojazdu w zrozumiałych dla nich językach przygotowane przez przewoźnika przed rozpoczęciem przewozu i dostarczone załodze pojazdu również przez przewoźnika,
• certyfikat pakowania kontenera lub pojazdu o ile jest wymagany,
• dokumenty umożliwiające identyfikację wszystkich członków załogi pojazdu, zawierające ich fotografie,
• zaświadczenie o przeszkoleniu kierowcy,
• świadectwo dopuszczenia dla każdej jednostki transportowej lub każdego wchodzącego w jej skład pojazdu,
• kopia świadectwa przez właściwą władzę, jeżeli jest ona wymagana na podstawie przepisów 5.4.1.2.1 (c), 5.4.1.2.1 (d) lub 5.4.1.2.3.3 umowy ADR.

          Rys. 1. Przykład prawidłowo sporządzonego dokumentu przewozowego

II.             Przewoźnik jest obowiązany przeszkolić osoby wykonujące czynności związane
z przewozem drogowym, w zakresie odpowiednim do odpowiedzialności i obowiązków tych osób, zgodnie z przepisami działu 1.3 ADR.

Szkolenie to nie zastępuje wymogu ukończenia odpowiedniego kursu ADR przez kierującego pojazdem przewożącym towary niebezpieczne (kursu początkowego dla kierowców nieposiadających ważnego zaświadczenia ADR:  podstawowego/podstawowego i specjalistycznego gdy jest wymagany oraz kursu doskonalącego dla kierowców z ważnym zaświadczeniem ADR mającego na celu uaktualnienie wiedzy kierowców).

Wspomniane kursy ADR dotyczą kierowców przewożących towary niebezpieczne w ilościach wymagających oznakowania jednostki transportowej tablicami barwy pomarańczowej;

III.   Przewoźnik jest obowiązany wyznaczyć na swój koszt co najmniej jednego doradcę do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych.

Zobowiązany jest także wysłać jeden egzemplarz rocznego sprawozdania (przygotowanego przez doradcę) z działalności w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych oraz czynności z nim zwiazanych w terminie do dnia 28 lutego każdego roku następującego po roku którego dotyczy sprawozdanie wojewódzkiemu inspektorowi transportu drogowego właściwemu ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania przewoźnika w zakresie przewozu drogowego towarów niebezpiecznych.

Drugi egzemplarz sprawozdania musi być przechowywany przez przewoźnika w siedzibie jego firmy przez okres 5 lat od daty jego wysłania.

IV.            Jeżeli w związku z przewozem towarów niebezpiecznych miał miejsce poważny wypadek lub awaria w rozumieniu ADR to uczestnik przewozu, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia zdarzenia, przekazuje raport powypadkowy (przygotowany przez doradcę) właściwemu ze względu na miejsce wystąpienia zdarzenia wojewódzkiemu inspektorowi transportu drogowego w przypadku przewozu drogowego towarów niebezpiecznych.

Zdarzenie, po zaistnieniu którego wymagane jest sporządzenie raportu, ma miejsce wówczas, gdy doszło do uwolnienia towarów niebezpiecznych lub bezpośredniego zagrożenia takim uwolnieniem, zranienia osób, szkody materialnej, zniszczenia środowiska lub gdy konieczne było zaangażowanie władz np. kiedy zamknięto publiczny szlak komunikacyjny – drogę kołową na okres co najmniej 3 godzin z powodu zagrożenia stwarzanego przez towary niebezpieczne. Szczegóły powstania obowiązku sporządzenia raportu powypadkowego określa przepis 1.8.5.3 umowy ADR;

V.      Przewoźnik, biorący udział w przewozie towarów niebezpiecznych dużego ryzyka, powinien wdrożyć i stosować plan ochrony zgodny z przepisem 1.10.3.2 umowy ADR;
VI.       Przewoźnik powinien upewnić się, że towary niebezpieczne przeznaczone do przewozu są dopuszczone do przewozu zgodnie z ADR;

VII.         Przewoźnik powinien upewnić się wzrokowo, czy pojazdy i ładunek nie mają oczywistych wad oraz czy nie występują wycieki lub nieszczelności, braki
w wyposażeniu, itp. Jeżeli takie występują (jak na rysunku 2) – wówczas kierowca powinien odmówić załadunku sztuk przesyłek.

  Rys 2. DPPL z pozostałościami towaru niebezpiecznego na jego zewnętrznej powierzchni

VIII.  Przewoźnik powinien upewnić się, że nie upłynął nieprzekraczalny termin następnego badania dla pojazdów-cystern, pojazdów-baterii, cystern odejmowalnych, cystern przenośnych, kontenerów-cystern i MEGC. W tym przypadku pomocne mogą być oznaczenia na tabliczce znamionowej (rysunek 3) zawierające m.in. datę i rodzaj ostatniego badania;

                                  Rys. 3. Tabliczka znamionowa cysterny

1. IX.           Przewoźnik powinien sprawdzić, czy pojazdy nie są nadmiernie załadowane.
2. X.              Przewoźnik powinien upewnić się, że na pojazdach umieszczone zostały wymagane nalepki ostrzegawcze, znaki i tablice barwy pomarańczowej, wskazane w dziale 5.3 umowy ADR (przykład prawidłowego oznakowania jednostki transportowej przewożącej towar o numerze UN 3264 w cysternie przedstawia rysunek 4).

                    Rys. 4. Przykład prawidłowego oznakowania jednostki transportowej

XI. Przewoźnik powinien upewnić się, że w jednostce transportowej znajduje się wyposażenie wymagane w ADR dla jednostki transportowej, załogi pojazdu
i określonych nalepek ostrzegawczych. Wyposażenie to stanowią:

- wyposażenie przeciwpożarowe (gaśnice) zgodne z przepisem 8.1.4 umowy ADR – rysunek 5;

                                  Rys.5. Wyposażenie przeciwpożarowe

- co najmniej jeden klin pod koła, dla każdego pojazdu;

- dwa stojące znaki ostrzegawcze;

- płyn do płukania oczu (nie jest wymagany w przypadku nalepek ostrzegawczych
o numerach 1, 1.4, 1.5, 1.6, 2.1, 2.2, 2.3;

- kamizelka ostrzegawcza dla każdego członka załogi pojazdu;

- przenośne latarki, zgodne z przepisami 8.3.4 umowy ADR dla każdego członka załogi pojazdu;

- para rękawic ochronnych dla każdego członka załogi pojazdu;

- ochrona oczu np. okulary ochronne dla każdego członka załogi pojazdu;

- maska ucieczkowa dla każdego członka załogi pojazdu w przypadku przewozu towarów o właściwościach trujących, oznakowanych nalepkami 2.3 lub 6.1;

- łopata, osłona otworów kanalizacyjnych i pojemnik do zbierania pozostałości
w przypadku przewozu materiałów stałych lub ciekłych oznakowanych nalepkami 3, 4.1, 4.3, 8, 9.

Weryfikacja większości przedstawionych obowiązków powinna odbywać się w oparciu
o dokumenty przewozowe i dokumenty towarzyszące oraz sprawdzenie wzrokowe pojazdu lub kontenerów i w razie potrzeby ładunku.

Źródło:

• IV Szkoleniowa Konferencja Naukowo-Techniczna – Przewóz towarów niebezpiecznych;
• Norbert Świderek: Podręcznik KURS ADR 2021-2023;
• Umowa dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych;
• Ustawa o przewozie towarów niebezpiecznych;
• www.safetyadvisor.pl